Kolor dopler krvnih sudova je bezbolna, neinvazivna dijagnostička metoda kojom se može mjeriti protok krvi kroz krvne sudove vrata, ruku ili nogu. Priprema za kolor dopler nije potrebna.

Kolor doplerom se mogu otkriti suženja i proširenja (aneurizme) krvnih sudova. Na arterijama se mogu vidjeti naslage (plakovi) koji sužavaju krvne sudove. Ovom metodom se može otkriti i tromboza (djelimično ili potpuno zapušenje arterije ili vene ugruškom krvi). Također se mogu dijagnostikovati proširene vene (varikozne) i odrediti stepen proširenja. Ovim pregledom se dobija veliki broj informacija o izgledu krvnih sudova i protoku krvi. Ovaj pregled obezbjeđuje informacije koje će usmjeriti pacijenta ka dopunskoj dijagnostici i liječenju.

Pregled se savetuje kod svih pacijenata koji boluju od povišenog krvnog pritiska, šećerne bolesti, pušača i povećanih masnoća u krvi.

Indikacije kada raditi kolor dopler krvnih sudova vrata?

• Vrtoglavice
• Nestabilnost pri hodu
• Slabost i trnjenje polovine tijela
• Gubitaka vida u polovinama vidnog polja
• Gubitak osjećaja u polovini tijela
• Glavobolje
• Moždanog udara i neuroloških oboljenja
• Ateroskleroza
• Povišen holesterol i trigriceridi u krvi
• Kod osoba sa dugogodišnjim dijabetesom
• Kod dugogodišnjih pušača

Od posebnog značaja je ovaj pregled za pacijente kod kojih se registruju ozbiljna suženja karotidnih arterija, koja ukoliko se ništa ne poduzme vodi trajnom začepljenju ovih krvnih sudova sa mogućim teškim neurološkim komplikacijama ili smrću. Današnja vaskularna hirurgija je na tom nivou da se ovaj problem može riješiti sa operacijom sa izuzetno rijetkim komplikacijama za samo nekoliko dana provedenih u bolnici.

Indikacije kada raditi kolor dopler krvnih sudova nogu?

• otok nogu, promjene u boji kože
• bolovi pri hodanju
• proširene vene
• povrede
• priprema za operaciju vena, postoperativno praćenje
• u rizičnu grupu spadaju pacijenti sa povišenim pritiskom, dijabetesom, aterosklerozom i pušači

Indikacije kada raditi kolor dopler krvnih sudova ruku?

• bol, otok, promjene boje kože
• povrede
• procjena stanja krvnih sudova kod pacijenata kod kojih se planira kreiranje arteriovenske fistule za hemodijalizu-osobe sa bubrežnom insuficijencijom
• procjena funkcionalnosti kreirane arteriovenske fistule i eventualno postojanje komplikacija

Cilj pregleda
Ultrazvučnim pregledom se prikažu krvne žile vrata i gornjeg dijela grudnog koša obostrano (A. subclavia, A. carotis communis, A. carotis interna, A. carotis externa, A. vertebralis). Na taj način dijagnosticiramo suženja (stenoza), zapušenje (okluzija) ili proširenje (aneurizma), calcifikate, mjerimo brzinu protoka krvi u krvnim sudovima, a pored direktnog mjerenja u 2D moguće je ocijeniti i procentualni stepen suženja krvne žile. Pregled nam ukazuje na opšti status krvnih sudova pacijenta sa povišenim riziko profilom (dijabetičari, pacijenti nakon infarkta miokarda, pacijenti sa povišenim rizikom kardiovaskularnih bolesti u familiji ili sa povećanim masnoćima u krvi, pušači…). UZ pretragu je potrebno uraditi kao rutinsku kontrolu kod poznatih oboljenja i nakon operacija krvnih žila vrata. Preporuča se pretragu uraditi i kod pacijenta sa oštećenom cerebralnom cirkulacijom ili nakon prebolovanog moždanog udara (apoplex)

Trajanje pregleda
Oko 15 – 20 minuta

Tok – tehnika pregleda
Ultrazvučni pregled se obavlja u ležećem položaju sa ultrazvučnom sondom, gdje se prednja strana vrata premaže kontaktnim gelom. Sve vratne žile koje opskrbljuju mozak je moguće prikazati iz različitih perspektiva, izmjeriti njihovu veličinu i brzine protoka.

Rizik, komplikacije, bol
Nisu poznati.

prof.dr Zoran Vujković